Hargeysa(CH)-Korodhka heerka Biyo-yaraanta ayaa waxa ugu wacan Caasimada Hargeysa, baaxada Bulsahda iyo balaadhka Magaalada ee sii kordhaya tan iyo markii dalka lagu soo noqday.
Labadaas duruufood ee isku lamaan, ayaa marba marka ka dambeysa waxay kor u sii kacaan-ba, haatan gaadhay in boqolkiiba todobaadtan (70%) ka mida Bulshada ku dhaqan Magaaladu ay wayaan Biyaha qasabadaha ee laga soo saaro Deegaanka Geed-deeble, taasoo ay sababteeda qayb ka tahay qallada ama mashquulka qaybta godanka ku jirta ee Magaalada oo mujtamicii Kooneyaashu intii ay qaadi karaysay isugu soo uruuray, halkaasoo qiyaas ahaan sanad walba ku soo kordhaan boqolkii qofba laba qof, kaddib markii dhaqdhaqaaqii Ganacsiga iyo adeegyadii kale ee aasaasiga ahaa oo dhami ku uruureen labada Waaxyood ee Caloosha Magaalada.
Biyo-yaraanta ugu daran ee Caasimada Hargeysa, waa tan Tobankii sannadood ee u dambeeyay ka taagnayd Xaafadaha aanay Biyaha qasabadu gaadhin, haba ugu darnaadeen Xaafadaha dhinaca Koonfureed, Bariga iyo darafka fog ee Galbeedka oo aanay xaaladda biyo-la’aaneed ee ka jirtaa aanay waxba ka dhicin Daamaha kale.
Iyadoo Bulshada ku dhaqan Degmooyinka Biyaha Qasabadu aanay gaadhin, ay muddo dheer waraabinayeen Booyado ka soo dhaamiya meello ka baxsan Magaaladu, ayaa haatan dhibaato hor lihi ka soo korodhay cidhiidhi laxaadle oo la soo dersay helida Booyadaha, kaddib markii uu suuqoodu xaami noqday, taasoo xaafadaha qaar solansiisay inay waayaan Biyihii ay Booyadaha ka shuban jireen. Waxaanay taasi muujinaysaa heerka Duruufta aan loo maaro helin ee sii kordhaysa.
Sidaasooy ay tahay, Uma Baahna Tacliiq badan biyo-yaraanta baahsan ee ka jirta Magaalada Hargeysa oo marti-gelisay kala badh in ka badan Shacbigii ku noolaa Gobollada dalka, xaalkeeduna ka dhiganyahay Gaadhi dusha ku sida Xamuul ka badan xajmigii loogu talo-galay, hase ahaatee waxay mushkiladu tahay isbedel la’aanta ka muuqata dhibaatadan labaysay Xaaladii hore u jirtay.
Mid ka mida Xaaladahan qalafsan ee ka dhashay Biyo-yaraanta, ayaa waxay Maalmahan kayllaha cad-ceedu kor u kacay, ka taagan Xaafadaha New Hargeysa, Sh. Nuur iyo kuwa Degmooyinka Koonfurta Magaalada.
Xaafadahaasoo ay Biyaha ka iibiyaan Booyado ka soo dhaamiya Deegaamada Jaleello iyo Aw-barkhadle, ayaad moodaa in Gaadiidkii waraabin jiray suuq kale ka heleen Magaalada. Waayo? Ma jirto cid ku ilaalisa inay si hagar la’aan ah u waraabiyaan Dadweynaha Deegaamada haraadan ,iyadoo aanu tacaamilku dhaafsiisanayn Ganacsi wax kala Iibisi oo uu guri waliba shillinkiisa ku haraad baxayo.
“Saddex Maalmood ayaannu laamidaa u taagnayn Booyadaha oo mid qudha oo istaagaysaa ma jirto” sidaasi waxa Wariye ka tirsan Wargeyska Yool u sheegay Hooyo ka mida Shacbiga degen Agagaarka Hudheelka Shiraaqle oo Bariga Magaalada.
Hanfiga Kulaylka Cad-ceeda ee sii siyaadayey tan iyo horaantii Bishan March, ayaa waxa u dheer dadweynaha ku nool Deegaankaas dhan-qalan biyo la’aaneed, kaasoo heerkiisu meelaha qaar gaadhsiisan yahay in afka wax lagu qooyo laga waayo guryaha qaar. “Ha iska yaaceene maalin dhow marka Roobku da’o ayay dadka la baryi doonaan Biyaha” Ayay tidhi Haweenay goob Ganacsi ku haysta Xaafadaas oo biyo la’aanta ka cabatay.
Inkastoo aanu Dedaal ku yarayn Hay’addaha Dawlada u qaabilsan Maamulka Biyaha Caasimada, sida Wakaalada Biyaha oo sanadkii 2013-ka laba dhagax dhexdood biyo uga soosaartay Dadka danyartaa ee degen Xaafadaha Ayaxa ee Koonfur galbeed, hadana ka jawaabista xaaladda nolosha saamaysan Magaalada ka jirta, ayaa u baahan mid calaa-qala rejjada soo dhaweysa. Mashruuca Biyo soosaarka deegaanka Xumo-weyne ayaa ah hadyad ay si weyn u naawilayaan Mujtamaca Bariga iyo Koonfurta Hargeysa, kaasoo haduu subag dhalo iyo hadii Biyo laga heloba lagu baahi bixi doono.