Faallo: Maxamed Cumar Sheekh
Waxaan wax badan la yaabi jiray mar-marka qaarkoodna cadho ka qaadi jiray sida xukuumadii Rayaale dagaalka ugula jirtay id kastoo soo hadal qaadda shirbeeleed ha ahaado mid lagu taageerayo xitaa dawladdiisii ama mid lagagasoo horjeedaba .Waxa kale oo an la yaabi jiay sida hogaamiyeedyadii waagaasi ugu daba fayshanaayeen masuuliyiintii ka tirsanayd xukuumaddii UDUB. Waxa kale oo aan xukuumadii Rayaale ku dhaliili jiray awoodda ay kula tacaali jirtay cid kastoo warbaahinta la timaad ‘annagoo reer hebel ah “., waxyna arrimahaasi hoos u dhigi jireen qabyaaladda siyaasadaysan, muxaafidnimo iyo mucaaradnimo midkay doontaba ha ahaatee.
Afar sano iyo badh ku dhawaad oo ay dalka xukumaysay xukuumadda Kulmiye, ayaad moodaa inay naaxday qabyaaladda, shirbeeleedyada siyaasadaysan iyo qaylo dhaanta beeleysano. iyadoo arrimahan loo nisbayn karo oday dhaqameedyada xorriyadda u helay siyaasadda dalka, wasiirro iyo masuuliyiin dawladeed oo wax ka qaban karaana aanay jirin. Laga Bilaabo Sool ilaa Saylac ma jirto beel aan shirbeeleed siyaasadaysan qabsanin, waxana ka sii daran oday dhaqameedyo loo fasaxay inay qabsadaan shir beeleed waxyeelo ku ah qarannimada dalka, dawladnimada iyo amnigaba, waxana iska cad inay shirbeeleedyadaasi sii socdaan welina ku sii socdaan meelihii ugu darraa oo laga yaabo in dagaallo sokeeye, ammaan darro iyo dawladnimo la’aan loo muruxsado. In kastoo xisbiyadda mucaaradku badi shirbeeleedyada soo abaabulaan si ay xukuumadda u tusaan inay awood beeleed ku muquunin karaan hadday fulin weydo shar iyo khayr midkay doonayaan, ayaa taa waxa ka sii daran shir beeleedyo dawga u xaadhi kara in dawladnimada meesha laga saaro qaybna laga noqdo Soomaaliyada aan jirin ama maamul goboleedyo reero ah oo ka amar qaata dawlad aan Muqdishaba xukumin, halka qaar kalena iskuba dayi karaan inay gacan saar la yeeshaan dawlado iyo ururro dafirsan Somaliland dawladnimadeeda iyo jiritaankeedaba, xoogag kalena u soo adeegsan karaan Duulaan lagu soo qaado dalka.
Markaad dib u raacdo taariikhda shirbeeleedyada ka dhacay dalka gudihiisa iyo saadaasha kuwa soo socda bilaha yar ee ka hadhay doorashooyinka la filayo inay dalka ka dhacaan ayaa cid kastaa garan karaysaa meesha lagu socdo iyo ammaan darada odaydhaqameedyada dalku ka shaqaynayaan, dawlad iyo siyaasiyiin ka talisa arrimaha dalkana meesha ka saaray, kuwaasoo laga yaabo ama la ogyahay sida qaar ka mid ahi ugu xidhan yihiin reer Koonfureedka, iyadoo haddaba aanay meesha ka muuqan tallaabooyin lagu xakamaynayo shirbeeleedyadda xadh-kaha goostay iyo dhiirri-gelinta qabyaalaada siyaasadaynsan ee badi cidhibta ku haysa xisbiyada siyaasadda iyo oday dhaqameedyo meel kale looga yeedhayo ayaan dhinaca kale la saadaalin karrin khasaaraha dalka, dawladda iyo dadweynaha ka soo gaadhi kara nidaamka khariban ee ay horseedka ka yihiin, waana goor dambe sidii jidka Somaliland ay oday dhaqameedyada qaarkood u wadaan looga leexin lahaa haddii aan lala iman tallaabooyin baajin kara in dalka fawdo siyaasadeed ka dhacdo, taasoo hadii ay dhacdo dheg xumo ku ah shacbiga dalka iyo siyaasiyiinta xukun doonka ah. xukuumadda ayaana looga fadhiyaa inay oday dhaqameedyada ka leexiso halka ay dalkan u wadaan.